Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Ostrołęce

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Teresa Suchcicka
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Małgorzata Laskowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2015 r. w O.

sprawy z odwołania Z. L. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową

na skutek odwołania Z. L. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 11 marca 2013r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje Z. L. (1) prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową na okres od 5 listopada 2014r. do 4 listopada 2015r.;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

3.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

Z. L. (1)wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11.03.2013r. znak (...), odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. W uzasadnieniu wskazał, że jego stan zdrowia pogarsza się – występują zmiany chorobowe w obrębie stawów barkowych, nadgarstkowych, palcowych i kręgosłupa. Jest lekarzem weterynarii, zajmuje się dużymi zwierzętami oraz bada zwierzęta rzeźne i mięso. Podał, że zawodowo pracuje od 1978r. i do momentu sprywatyzowania usług weterynaryjnych w roku 1990r. był na etacie Państwowego Zakładu (...)dla Zwierząt. Od 1990r. prowadził jednoosobową praktykę weterynaryjną. Jednocześnie od 23 lat jest wyznaczany przez Powiatowego Lekarza Weterynarii do prowadzenia badań monitoringowych, takich jak pobieranie krwi od bydła i świń, tuberkulinizację bydła oraz badania przed i poubojowego zwierząt rzeźnych i mięsa. Pomimo podejrzenia od 2006r. wystąpienia choroby zakaźnej toksokarozy pracował zawodowo. Ostatnio stan zdrowia pogorszył się, męty w ciele szklistym oka utrudniają dokładne badanie zwierząt, mięsa, m.in. na obecność włośni. Lekarz okulista - konsultant ZUS stwierdził 10% trwałego uszczerbku wzroku i zaznaczył, że męty w ciele szklistym, nie pozwalają na pracę przy badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz wytrawianiu mięsa w kierunku włośni. Od dwóch lat ograniczył wykonywanie czynności weterynaryjnych, a od dnia 01.01.2013r. zaprzestał pracy w terenie. Napisał, że lekarz weterynarii ze względu na szczególny charakter swojej pracy ma możliwość odejścia na wcześniejszą emeryturę po przepracowaniu 15 lat pracy w uciążliwych warunkach i po skończeniu 60 roku życia. Dotyczy to jednak osób pracujących na etacie, odwołujący zaś przez 35 lat zatrudniony był w innej formie. Podał, że czuje się pokrzywdzony nierównym traktowaniem osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę i umów cywilnoprawnych, przejście na rentę z tytułu choroby zawodowej wiąże się z drastycznym ograniczeniem dochodów, jednak świadomość odpowiedzialności za zdrowie i życie ludzi zmusza go do odwołania się od decyzji Komisji Lekarskiej i żądania przyznania prawa do świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że zarówno lekarz orzecznik ZUS, jak i Komisja Lekarska ZUS w W. nie stwierdzili u Z. L. (1) niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Wobec powyższego Oddział ZUS decyzją z dnia 11.03.2013r. odmówił mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Z. L. (1) (urodzony w dniu (...)) jest z zawodu lekarzem weterynarii.

Zarobkowo pracował od 1972r. – początkowo jako kontroler sanitarno – weterynaryjny w Wojewódzkim Zakładzie (...) w P., następnie lekarz - ordynator w Wojewódzkim Zakładzie (...) w P., a od 1990r. do 2013r. prowadził działalność gospodarczą -lekarz weterynarii w Gabinecie Weterynaryjnym w P..

Decyzją Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w P. z dnia 22.11.2012r., nr (...) stwierdzono u niego chorobę zawodową – choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa (toksokaroza, toksoplazmoza) wymienioną w poz. 26 wykazu chorób zawodowych określonego w przepisach w sprawie chorób zawodowych, wydanych na podstawie art. 237 § 1 pkt 3- 6 i § 1 ustawy z dnia 26.06.1974r. – Kodeks pracy.

Decyzją ZUS z dnia 05.03.2013r. Z. L. (1) przyznano jednorazowe odszkodowanie z tytułu choroby zawodowej w kwocie 6800 zł. W decyzji wskazano, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 19.02.2013r. długotrwały uszczerbek na zdrowiu wyniósł 10%.

Z. L. (1) w dniu 26.11.2012r. złożył w Oddziale ZUS w P. Inspektoracie w P. wniosek o ustalenie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

W celu ustalenia uprawnień do renty ubezpieczony został skierowany na badanie lekarskie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 23.01.2013r. stwierdził, że Z. L. (1) nie jest niezdolny do pracy.

Od ww. orzeczenia w dniu 30.01.2013r. ubezpieczony wniósł sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS w W..

Komisja Lekarska ZUS II Oddział w W. nr (...), po przeprowadzeniu badania lekarskiego i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, w swoim orzeczeniu z dnia 19.02.2013r. także nie stwierdziła u Z. L. (2) niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

Wobec powyższego Oddział ZUS zaskarżoną decyzją z dnia 11.03.2013r. odmówił Z. L. (1) prawa do renty z tytułu choroby zawodowej, z powodu nie spełnienia warunku określonego w art. 6 ust. 1 pkt 6 powołanej ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: akta rentowe Z. L. (1) (...), akta dot. choroby zawodowej nr (...), dokumentację orzeczniczą, dokumentację orzeczniczo – lekarską.

W ocenie Sądu odwołanie Z. L. (1) od decyzji ZUS z dnia 11.03.2013 r. jest częściowo zasadne.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U.2009.167.1322 j.t.), renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Przesłanką do przyznania renty na podstawie powołanej ustawy jest zatem stwierdzenie niezdolności do pracy i jej związku z chorobą zawodową.

Według art. 17 ust. 1 w/w ustawy przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej i dodatku do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej z tytułu ubezpieczenia wypadkowego, do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust. 1-3 w/w ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2013.1440 j.t.), który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W świetle w/w przepisów zasadniczą kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, od której zależała skuteczność odwołania Z. L. (1) było ustalenie, czy jest on niezdolny do pracy, jeśli tak, to w jakim stopniu i jaki jest przewidywany okres trwania niezdolności oraz w jakim okresie ta niezdolność powstała i czy ma związek z chorobą zawodową.

Na okoliczność występowania niezdolności do pracy Sąd postanowieniem z dnia 09.04.2013r. dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu okulistyki, ortopedii, neurologii i kardiologii.

Biegli z zakresu: neurologii W. T., ortopedii G. K. i kardiologii B. G., po przeprowadzeniu badania w dniu 11.05.2013r. u Z. L. (2) rozpoznali: nadciśnienie tętnicze, omdlenia ortostatyczne o łagodnym przebiegu, niedomykalność zastawki mitrałnej w okresie wydolności serca i zespół bólowy kręgosłupa C w przebiegu zmian o charakterze dyskopatii.

Zdaniem biegłych, stwierdzone schorzenia oraz stopień ich zaawansowania nie powodują niezdolności do pracy, lecz celem pełnej opinii należy ustalenia uzupełnić o bada­nie przez biegłego sądowego w zakresie okulistyki.

Biegli podnieśli, że nadciśnienie tętnicze i niedomykalność zastawki mitralnej nie dały istot­nych powikłań narządowych ani niewydolności serca i nie powodują niezdolno­ści do pracy. Osłabienia ortostatyczne mają łagodny przebieg. Wymagają tre­ningu pionizacyjnego. Zespół bólowy kręgosłupa C w przebiegu zmian o cha­rakterze dyskopatii nie powoduje niezdolności do pracy. Wymienione stany chorobowe nie pozostają w związku ze stwierdzoną chorobą zawodową. Toksopla ­zmoza w zakresie układu krążenia może dawać zapalenie osierdzia. Tej jednost­ki chorobowej nie stwierdzono nigdy u badanego, nie wykryli jej również bie­gli w czasie obecnego badania. Toksokaroza nigdy nie zajmuje układu krążenia. (k. 15 – 16 a.s.)

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniósł Z. L. (1). W piśmie z dnia 10.07.2013r. podał, że w badaniu okulistycznym stwierdzono bardzo liczne męty w ciele szklistym. Drętwienie i bolesność lewej nogi jest następstwem silnej rwy kulszowej, drętwienie w zakresie palca dużego lewej dłoni to skutek długoletniego przeciążania i zgniatania stawu palcowego podczas inseminacji bydła, badania na ciążę i rozwiązywania porodów, badaniem USG tarczycy wykryto liczne guzki w obu płatach. Jest pod opieką poradni endokrynologicznej i ma stwierdzoną nadczynność tarczycy, obrys barku prawego nieprawidłowy, oba barki ruchome tylko bez obciążenia, dużą bolesność przy obciążeniu, co uniemożliwia poruszanie, toksokaroza i toksoplazmoza może powodować bolesność w stawach, co w połączeniu ze zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie kręgosłupa jest wynikiem obecnej sytuacji.

Podał, że zgadza się, iż schorzenia nie pozostają w bezpośrednim związku ze stwierdzonymi chorobami zawodowymi, jednak stopień ich zaawansowania uniemożliwia prowadzenie gabinetu weterynaryjnego. Ogranicza także możliwość pracy przy badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa. (k. 22 a.s.)

Biorąc pod uwagę w/w zastrzeżenia Sąd postanowieniem z dnia 17.07.2013r. dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłych z zakresu ortopedii G. K., neurologii W. T. i kardiologii B. G.. (k. 23 a.s.)

W opinii uzupełniającej złożonej w dniu 16.02.2014r. w/w biegli wskazali, że wykształcenie odwołującego napisano w wyniku błędu drukarskiego, opisane objawy ze strony narządu ruchu zostały ujęte w opinii głównej, a schorzenia okulistyczne i endokrynologiczne wykraczają poza zakres kompetencji biegłych wyznaczonych przez Sąd. Biegli podali, że odwołujący nie wskazał żadnych dodatkowych informacji lub badań dodatkowych, które mogłyby wpłynąć na zmianę opinii. (k. 48 a.s.)

Do opinii uzupełniającej zastrzeżenia ponownie wniósł odwołujący się. Na rozprawie w dniu 28.05.2014r. podał, że praca weterynarza polega na badaniu mięsa w rzeźni, a jego najważniejsze schorzenie związane jest ze wzrokiem. Wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu okulistyki i endokrynologii. (rozprawa z dnia 28.05.2014r., k. 65 a.s.)

Biorąc pod uwagę wniosek odwołującego się, Sąd postanowieniem z dnia 28.05.2014r. dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu okulistyki i endokrynologii. (k. 66 a.s.).

Biegła z zakresu okulistyki I. B.i endokrynologii D. J. (1), po zbadaniu Z. L. (1)w dniu 05.11.2014r. ustaliły, że schorzenia endokrynologiczne (wole guzkowe) nie powodują niezdolności do pracy. U badanego w 2006r. rozpoznano Toksoplazmozę i Toksocarozę. Z powodu zapalenia błony naczyniowej obu oczu będącymi następstwem w/w chorób, doszło do powstania mętów pozapalnych w ciele szklistym obu oczu. Spowodowały one zaburzenia widzenia do dali i bliży. Odwołujący w dniu badania widział do dali z korekcją okiem prawym =0,7 (tj. 70% dobrego widzenia), a okiem lewym =0,6 (tj. 60% dobrego widzenia). Natomiast do bliży z korekcją - okiem prawym D=2,0 (tj. 20% dobrego widzenia), a okiem lewym D=3,0 (tj. 10% dobrego widzenia). W ciele szklistym w obu oczach stwierdzono liczne męty, będące wynikiem przewlekłego procesu zapalnego błony naczyniowej. Toksoplazmoza i Toksocaroza spowodowały przewlekłe zapalenie błony naczyniowej obu oczu objawiające się zmętnieniami ciała szklistego. Wykonane testy w kierunku toksoplazmozy w dn. 07.08.2012r. wykazały przeciwciała przeciw Toksoplazmie gondi w klasie IgG (229 IV/norma 0-15 IV/ml) co świadczy, że stan zapalny błony naczyniowej obu oczu jest czynny.

Zdaniem biegłych, Z. L. (1) jes t częściowo niezdolny do pracy z powodu schorzeń okulistycznych na okres 1 (jednego) roku, tj. od dnia badania przez biegłych sądowych, czyli od 05.11.2014r. do 04,11.2015r, ponieważ w znacznym stopniu utracił zdolność do wykonywania pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami i ma to związek z rozpoznaną chorobą zawodową. Odwołujący jako lekarz weterynarii musi mieć dobrą ostrość wzroku do dali i bliży do badania zwierząt rzeźnych, a w szczególności do wytrawiania mięsa w kierunku włośni. Odwołujący bardzo źle widzi do bliży pomimo zastosowanej korekcji, co wiąże się z tym, że nie może wykonywać tak precyzyjnych badań np. badanie mięsa pod mikroskopem w kierunku włośni. W przypadku pomyłek wiązałoby się to z narażeniem zdrowia i życia ludzi spożywających zakażone mięso. Okresowa częściowa niezdolność do pracy podyktowana jest tym, że pogarsza się widzenie w obu oczach i kwalifikacja orzeczenia może ulec zmianie. (k. 80 – 82 a.s.)

Organ rentowy w piśmie z dnia 23.01.2015r. wskazał, że zgadza się z ustaleniami biegłego endokrynologa i okulisty. (k. 91 – 92 a.s.)

Z. L. (1) podał, że bardzo źle widzi i renta powinna być przyznana na stałe. (rozprawa z dnia 18.02.2014r., adnotacja 00:03:04, k. 103 a.s.)

Zdaniem Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy – tj. opinia okulisty I. B. i endokrynolog D. J. (2) może stanowić podstawę do wydania wyroku.

W pierwszej opinii, wydanej w dniu 11.05.2013r. przez biegłych z zakresu: neurologii W. T., ortopedii G. K. i kardiologii B. G., w ogóle nie rozpoznano schorzeń okulistycznych, a w badaniu przedmiotowym, mimo dokładnego opisu ciała badanego, nie wspomniano o stanie gałek ocznych. Opinia ta zawierała stwierdzenie, że nadciśnienie tętnicze i niedomykalność zastawki mitralnej nie dają powikłań narządowych ani niewydolności serca i wraz z osłabieniem ortostatycznym nie powodują niezdolności do pracy. Jednocześnie biegli podali, że opinia powinna być uzupełniona przez biegłego sądowego w zakresie okulistyki.

Powyższe wskazuje, że pierwsza opinia nie może być podstawą orzekania w sprawie. Nie była ona bowiem pełna, tj. nie wskazywała na stan narządu wzroku. Należy w tym miejscu wskazać, że Sąd dopuścił też dowód z opinii okulisty, jednak nie było go w składzie komisji lekarskiej, a obecni lekarze nie zwrócili uwagi na stan gałek ocznych.

W. T., G. K. i B. G. oraz D. J. (2) w wydanych opiniach odnieśli się do schorzeń tylko z zakresu swoich specjalizacji, bez oceny wpływu stanu oczu na całokształt funkcjonowania organizmu.

I tak W. T., G. K. i B. G. po przeprowadzeniu badania lekarskiego w dniu 11.05.2013r. ustalił, że Z. L. (1) z punktu widzenia neurologicznego, ortopedycznego i kardiologicznego jest zdolny do pracy, gdyż nadciśnienie tętnicze i niedomykalność zastawki mitralnej nie dają powikłań narządowych ani niewydolności serca i wraz z osłabieniem ortostatycznym nie powodują niezdolności do pracy. Natomiast endokrynolog D. J. (1) po zbadaniu odwołującego się w dniu 05.11.2014r. skupiła się zarówno na ocenie cech zewnętrznych badanego, jak brak wyczuwalnych guzków w tarczycy, słabo rozwinięta tkanka podskórna, umiarkowane tętno i stwierdziła, że z przyczyn endokrynologicznych odwołujący jest zdolny do pracy, lecz podała także wnioski z poza swojej dziedziny medycznej – że nie jest on zdolny do pracy z przyczyn okulistycznych.

Powyższe wskazuje, że biegli: neurolog W. T., ortopeda G. K. i kardiolog B. G. w sposób zawężony, tj. jedynie z zakresu swoich wąskich specjalizacji określili stan zdrowia odwołującego się, nie oceniając wpływu narządu wzroku na całokształt funkcjonowania organizmu. Jak wspomniano wyżej, lekarze opisali stan zdrowia tylko z zakresu specjalizacji jako prawidłowy i na tej tylko podstawie uznali, że badany jest zdolny do pracy. Zdaniem Sądu, ustalenia te nie mogą być brane pod uwagę podczas ustalania uprawnień do renty odwołującego się, ponieważ nie są one pełne i nie ustalają faktycznej możliwości wykonywania pracy lekarza weterynarii.

Tymczasem do podstawowych obowiązków Z. L. (1) należą, m.in. precyzyjne badania mięsa pod mikroskopem w kierunku włośni. Należy wskazać, że jest to odpowiedzialna praca, wymagająca dobrego wzroku. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał, że opinia wydana przez biegłą z zakresu okulistyki I. B. i endokrynolog D. J. (1) może stanowić podstawę do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Biegłe dokonały analizy zebranej w sprawie dokumentacji medycznej, przeprowadziły wywiad oraz badania odwołującego. Zarówno rozpoznanie, jak i wnioski, jakie znajdują się w opinii są rzeczowe, spójne i logiczne, dlatego zasługują na uwzględnienie. Biegłe odniosły się do schorzeń okulistycznych występujących u badanego, określiły stopień ich nasilenia i wpływ na zdolność do pracy.

Mając powyższe na uwadze Sąd wydając orzeczenie oparł się na opinii biegłej z zakresu okulistyki I. B. i endokrynolog D. J. (1) i orzekł o czasowej – tj. od dnia badania na okres 1 roku (od 05.11.2014r. do 04.11.2015r.), częściowej niezdolności odwołującego się do pracy. Należy wskazać, że niezdolność do pracy jest okresowa i częściowa, bowiem Z. L. (1) w znacznym stopniu utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych doświadczeń i kwalifikacji. Jednocześnie Sąd przyjął ustalenia biegłej I. B. odnośnie okresowej, a nie stałej niezdolności - widzenie w obu oczach pogarsza się i ocena zdolności do pracy może ulec zmianie. Nie jest także wykluczone, że stan ten poprawi się.

Z tych względów Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 11.03.2013r. i przyznał Z. L. (1) prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 05.11.2014r. do 04.11.2015r. w związku z chorobą zawodową.

W pozostałym zakresie odwołanie zostało oddalone, ponieważ brak podstaw do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na stałe. Jak wspomniano wyżej, stan zdrowia może zarówno pogorszyć się, jak też ulec poprawie.

W pkt 2 wyroku Sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

Przepis art. 118 ust. 1a stanowi zaś, że w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie niezdolności do pracy Z. L. (1), jej stopnia, okresu trwania i związku z chorobą zawodową. Dopiero postępowanie sądowe, powołanie biegłych lekarzy pozwoliło na ustalenie częściowej niezdolności, przy czym lekarze wydawali odmienne opinie i ocena stanu zdrowia nie była jednoznaczna. W tej sytuacji ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie niezdolności do pracy badanego w toku postępowania przed tym organem.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.