Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Ostrołęce

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Grażyna Załęska-Bartkowiak
Protokolant:	sekretarz sądowy Emilia Kowalczyk

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2013 r. w Ostrołęce

sprawy z odwołania C. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wysokość renty

na skutek odwołania C. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 15.11.2012r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przelicza wysokość renty C. D. począwszy od dnia 01.06.2012r. w ten sposób, że przyjmuje, iż uzyskał on następujące zarobki: w 1977r. - 38.831zł, w 1979r. - 63.890zł, w 1980r. - 71.693zł, w 1981r. - 95.245zł, w 1982r. - 130.108zł, w 1983r. - 167.305zł, w 1984r. - 187.200zł, w 1985r. - 244.244zł, w 1986r. - 265.636zł, w 1987r. - 317.358zł, w 1988r. - 528.649zł i w 1992r. - 12.388.500zł i w oparciu o to ustala wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty na 87,65%;

2.  stwierdza odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt III U 216/13

UZASADNIENIE

C. D. wniósł odwołanie od decyzji ZUS z dnia 15.11.2012r. ustalającej wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W odwołaniu podnosił, że jego zdaniem ZUS nieprawidłowo wyliczył wysokość renty. Odwołujący nie zgadzał się z wyliczeniami organu rentowego w zakresie ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia.

Po sporządzeniu opinii przez biegłą z zakresu rachunkowości – wniósł o obliczenie wysokości jego renty w oparciu o wariant, w którym biegła przyjęła wskaźnik 87,65%.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. ZUS stwierdził, że prawidłowo wyliczył wysokość renty odwołującego.

Natomiast po sporządzeniu opinii przez biegłą z zakresu rachunkowości – ZUS także wniósł o obliczenie wysokości renty odwołującego w oparciu o wariant, w którym biegła przyjęła wskaźnik 87,65%.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Decyzją z dnia 29.03.2001r. ZUS przyznał C. D. (ur. (...)) prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową na podstawie przepisów ustawy z dnia 12.06.1975r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Do ustalenia podstawy wymiaru tej renty przyjęte zostało wynagrodzenie z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. z okresu od 01.01.1981r. do 31.12.1990r. Kwoty wynagrodzeń za poszczególne lata przyjęte zostały w wysokościach podanych w zaświadczeniach o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawione przez Przedsiębiorstwo (...), przy czym za 1990r. nie przyjęto żadnych zarobków, ponieważ za ten rok ubezpieczony nie przedstawił zarobków. Ustalony z ww. okresu wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty wyniósł 79,77%.

Wypłata przyznanej renty, której wysokość została obliczona przy zastosowaniu ww. wskaźnika, kontynuowana była do dnia 31.03.2003r. Z dniem 01.04.2003r. nastąpiło wstrzymanie renty, gdyż odwołujący uznany został przez lekarza orzecznika ZUS za osobę zdolną do pracy.

Następnie ZUS przyznał C. D. w decyzji z dnia 06.09.2005r. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności z ogólnego stanu zdrowia w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ustalając wysokość ww. renty, ZUS przyjął wynagrodzenie odwołującego z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. z okresu od 01.01.1985r. do 31.12.1994r. ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru renty wynoszącym z tych lat 46,00%. Do ustalenia wysokości tej renty przyjęta została kwota bazowa obowiązująca w dacie zgłoszenia wniosku o rentę, co pomimo niższego wskaźnika dało odwołującemu wyższe świadczenie.

Na wniosek odwołującego ZUS dokonał ponownego przeliczenia podstawy wymiaru renty, przyjmując zarobki z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych, tj. lata 1980-1989, 1992-2001. Wysokość zarobków za te lata przyjęta została na podstawie zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu oraz zaświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy w O. o wysokości pobranego zasiłku dla bezrobotnych w okresie od 19.03.1992r. do 18.03.1993r. Dodatkowo wynagrodzenie za lata 1973-1974 zostało ustalone na podstawie list płac. Ustalony z wymienionych 20 lat kalendarzowych wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty wyniósł 71,40% i jako korzystniejszy został przyjęty do obliczenia wysokości renty. Decyzją z dnia 06.10.2005r. Oddział ZUS dokonał zatem przeliczenia renty z zastosowaniem ww. wskaźnika.

Kolejnego przeliczenia podstawy wymiaru renty ZUS dokonał w decyzji z dnia 29.03.2006r. Do ustalenia wysokości renty w tej decyzji ZUS przyjął wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty wynoszący 81,40%. Wskaźnik ten został ustalony z lat 1978-1991, 1995-2000. Na podstawie przedstawionych przez odwołującego list płac organ rentowy ustalił zarobki za lata 1977, 1978, 1979, 1990, 1991 i 1992. Przyjęcie tych zarobków w miejsce mniej korzystnych (za wyjątkiem 1992r.), spowodowało zwiększenie wskaźnika do 81,40%.

W dniu 19.06.2012r. C. D. zwrócił się do ZUS z wnioskiem o ponowne ustalenie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. W odpowiedzi na ten wniosek decyzją z dnia 14.08.2012r. ZUS ponownie przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Obliczając wysokość renty, ZUS dokonał analizy całości dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych na okoliczność osiągniętego przez odwołującego wynagrodzenia. Do ustalenia podstawy wymiaru renty organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 najkorzystniejszych lat wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. Oddział ZUS przyjął jako najbardziej korzystne dla odwołującego lata: 1972, 1973, 1977-1980, 1982, 1983, 1989-2000. Ustalony z tych lat wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty wyniósł 60,65 % i w takiej wysokości został przyjęty do ustalenia wysokości renty z związku z chorobą zawodową.

Za okres zatrudnienia od dnia 23.09.1971r. do dnia 31.12.1972r. w Kombinacie Budownictwa Miejskiego (...) i za okres pracy od dnia 04.10.1975r. do dnia 16.08.1977r. w (...) w O. organ rentowy przyjął minimalne wynagrodzenie pracowników proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy, stosownie do przepisów art.15 ust.2a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Natomiast za okres zatrudnienia od dnia 01.01.1980r. do dnia 31.12.1988r. w (...)w W.organ rentowy nie przyjął zarobków z zaświadczenia Rp-7 (które wcześniej były zaliczone), ponieważ w wyniku analizy tego dokumentu ustalono, że został on wystawiony przez (...) Sp. z o.o.w O., które nie jest upoważnione do wystawiania zaświadczenia Rp-7 za okres zatrudnienia w B. S. w W.. Za okres tego zatrudnienia organ rentowy przyjął także wynagrodzenie minimalne. W załączniku do decyzji z dnia 14.08.2012r. ZUS poinformował odwołującego, że przeliczenie podstawy wymiaru może nastąpić po przedłożeniu kart wynagrodzeń za okres zatrudnienia od 01.01.1980r. do 02.01.1986r. i od 12.08.1987r. do 31.12.1988r. oraz kart wynagrodzeń innego pracownika zatrudnionego na równorzędnym stanowisku pracy - zarobki zastępcze za okres od 03.01.1986r. do 11.08.1987r.

W dniu 29.08.2012r. odwołujący złożył w ZUS zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawione w dniu 24.08.2012r. przez Przedsiębiorstwo (...), potwierdzające zarobki za lata 1998 i 2000 oraz zaświadczenie o pobieranych zasiłkach chorobowych w latach 1998 i 2000. Ponadto odwołujący w dniu 13.09.2012r. złożył zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawione w dniu 31.08.2012r. przez Przedsiębiorstwo Budowlano- Usługowe (...) w W., które jest następcą prawnym dawnego Kombinatu Budownictwa Miejskiego (...), potwierdzające zarobki za lata 1971, 1972 i 1973. Dodatkowo w dniu 25.09.2012r. odwołujący złożył uwierzytelnione kserokopie dokumentów za okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) W. oraz uwierzytelnione dokumenty pracownika zatrudnionego wg. świadectwa pracy na stanowisku blacharz-dekarz, jako zarobki zastępcze.

Na podstawie przedstawionych kart wynagrodzeń ZUS ustalił zarobki za lata 1977- 1992 oraz zarobki zastępcze za okres od 01.01.1986r. do 11.08.1987r. Uwzględniając zarobki ustalone przez ZUS oraz wykazane w przedstawionych zaświadczeniach o zatrudnieniu wynagrodzeniu - Oddział dokonał ponownego ustalenia podstawy wymiaru renty, przyjmując 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty po przeliczeniu wzrósł do 83,75%. Do obliczenia tego wskaźnika organ rentowy przyjął lata 1972, 1977-1991, 1996-1999.

W związku z powyższym ZUS decyzją z dnia 03.10.2012r. dokonał ponownego ustalenia wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową przy zastosowaniu nowo obliczonego wskaźnika wynoszącego 83,75%. Przeliczenia dokonano od dnia przyznania renty, tj. od 01.06.2012r.

W dniu 13.11.2012r. C. D. zwrócił się z wnioskiem o ponowne przeliczenie wysokości renty. Do wniosku odwołujący dołączył uzyskane z Archiwum Państwowego w M. uwierzytelnione kserokopie kart wynagrodzeń za okres zatrudnienia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w O..

Po dokonaniu analizy przedstawionych kart wynagrodzeń ZUS ustalił zarobki za lata 1975-1977, przy czym w 1977r. nie uznano kwoty 326zł, ponieważ brak było informacji, jaki to składnik wynagrodzenia.

Ustalając ponownie wysokość podstawy wymiaru renty, ZUS zamiast 1977r. przyjął bardziej korzystny dla odwołującego 1976r., co spowodowało zwiększenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru renty do 85,52%.

Z uwagi na zmianę wysokości wskaźnika, ZUS zaskarżoną decyzją z dnia 15.11.2012r. dokonał ponownego przeliczenia wysokości renty. Przeliczenia świadczenia dokonano od dnia 01.11.2012r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku o ponowne przeliczenie wysokości renty.

Celem wyliczenia wysokości renty odwołującego, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości.

Biegła sporządziła opinię w dwóch wariantach. Oba warianty różniły się podstawą wymiaru świadczenia za lata: 1979-1984 i 1990.

W wariancie I biegła przyjęła, że wypłata określona jako FM w 1979r. kwoty 12.000zł, w 1980r. – kwoty 11.000zł, w 1981r. – kwoty 11.000zł, w 1982r. – kwoty 11.000zł, w 1983r. – kwoty 8.000zł oraz nagród: w 1983r. – kwoty 13.500zł i 1984r. – kwoty 7.520zł, a także w 1990r. nagroda z zysku w kwocie 448.615zł – nie wchodzą do podstawy wymiaru świadczenia.

Natomiast w wariancie II biegła przyjęła, że w/w kwoty stanowią podstawę wymiaru świadczenia.

Nadto w każdym wariancie biegła uwzględniła trzy wersje, które odnoszą się do 1986r. i dotyczą wynagrodzenia za pracę, gdy odwołujący był na budowie eksportowej.

Zarówno ZUS (k.80) jak i odwołujący (k.84-85) opowiedzieli się zgodnie za przeliczeniem renty według wariantu I wersja III, według którego wskaźnik wysokości podstawy wymiaru liczony z 20 najkorzystniejszych lat wyniósł 87,65%.

Sąd uznał, że składniki wynagrodzenia różnicujące oba warianty, były oskładkowane i dlatego wchodzą do podstawy wymiaru świadczenia. Natomiast w 1986r. Sąd przyjął wariant III opinii, w którym przyjęto zarobki zastępcze za okresy pracy eksportowej od 01.03.1986r. oraz wynagrodzenia wskazane na kartotece nieopisanej za styczeń i luty 1986r.

Ponadto Sąd przyjął w ślad za biegłą, że w 1977r. konieczne jest przyjęcie dodatkowo do podstawy wymiaru świadczenia kwoty 326zł, która stanowiła zasiłek chorobowy wypłacany ubezpieczonemu za 3 dni nieobecności z powodu choroby. Kwota ta także jest uwzględniona przez biegłą w wariancie I wersji III.

Nadto obliczając podstawę wymiaru świadczenia z 1992r. biegła przyjęła, że jest to kwota 12.388.500zł. Biegła uwzględniła kwotę zasiłku dla bezrobotnych wynikającą z zaświadczenia PUP (k.33 akt kap.pocz. i k.39,169 akt 1060316). Sąd w pełni aprobuje te obliczenia.

Sąd po zapoznaniu się ze stanowiskiem stron oraz analizie zgromadzonej dokumentacji uznał, że opinia biegłej sądowej jest sporządzona rzetelnie, gdyż biegła wzięła pod uwagę wszelkie dokumenty dotyczące wysokości uzyskiwanego przez odwołującego wynagrodzenia. Biegła w sposób jasny i klarowny wyjaśniła przyczyny przyjęcia różnych wariantów i wersji dla obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru renty, a tym samym jej wysokości. Wobec powyższego opinia ta jest miarodajna i jako taka może stanowić dowód w sprawie.

Mając to wszystko na uwadze Sąd uznał, że zachodzą podstawy do przeliczenia renty odwołującego według wariantu I wersji III opinii. Za tą opcją opowiedziały się także obie strony postępowania. Wobec powyższego Sąd w wyroku zawarł wysokość zarobków odwołującego wynikającą z w/w wariantu, przy czym zamieścił w orzeczeniu jedynie zarobki za te lata, w których różniły się one od zarobków przyjętych przez ZUS przy wydawaniu zaskarżonej decyzji i w oparciu o te zarobki ustalił wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty z 20 najkorzystniejszych lat wybranych z całego ubezpieczenia, który wyniósł 87,65%.

Odwołujący na ostatniej rozprawie wnosił o zasądzenie wyrównania renty liczonej według wskaźnika 87,65% od dnia 01.06.2012r., czyli od dnia przyznania mu renty. Sąd uznał, że roszczenie odwołującego w tym zakresie jest zasadne. Zgodnie z art.133 ust.1 w/w ustawy zasadą jest, że w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy wysokości świadczenia, podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu. Przy czym ustawodawca przewiduje wyjątek od tej zasady. W myśl art.133 ust.1 pkt 2 w/w ustawy – jeżeli przyznanie niższego świadczenia było następstwem błędu organu rentowego, to wówczas podwyższone świadczenie wypłaca się za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, w którym złożono wniosek o przeliczenie.

Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie zachodzi taka okoliczność, albowiem biegła dokonała obliczeń w oparciu o dokumentację, która została złożona do akt rentowych przed przyznaniem odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Dlatego w ocenie Sądu organ rentowy winien ustalić wysokość renty odwołującego w wysokości wskazanej przez biegłą już przy przyznawaniu odwołującemu prawa do tej renty, czyli od dnia 01.06.2012r.

Mając powyższe na uwadze Sąd na mocy art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję.

Stosownie do treści art.118 ust.1 a w/w ustawy – Sąd, orzekając o wysokości świadczenia, ma obowiązek stwierdzenia, czy organ rentowy ponosi lub nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i przyznanie tego prawa we właściwej wysokości na etapie postępowania administracyjnego. W niniejszym przypadku Sąd uznał, że organ rentowy ponosi taką odpowiedzialność, gdyż wszystkie dokumenty dotyczące wysokości wynagrodzenia odwołującego za sporny okres, które stanowiły podstawę obliczeń dla biegłej, znajdowały się już w aktach rentowych przed przyznaniem odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt 2 wyroku.