Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Ostrołęce

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Teresa Suchcicka
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Małgorzata Laskowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 października 2014 r. w O.

sprawy z odwołania R. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania R. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 23 stycznia 2013r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje R. Ł. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności pracy na okres od 1 stycznia 2013r. do 31 grudnia 2014r;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

R. Ł. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.z dnia 23.01.2013r., znak: (...), odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy wskazał, że decyzją z dnia 12.03.2001r. R. Ł. przyznano prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres do 28.02.2002r., w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Uprawnienia do renty były okresowo przedłużane. Ostatnio decyzją z dnia 05.04.2012r. - na okres od 01.03.2012r. do 31.12.2012r.

W dniu 04.12.2012r. odwołujący zwrócił się do ZUS w P. Inspektoratu w P. z wnioskiem o ponowne ustalenie uprawnień do renty. W związku z powyższym został skierowany na badanie przez lekarza orzecznika ZUS w celu ustalenia istnienia oraz stopnia niezdolności do pracy. Lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 19.12.2012r. stwierdził, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy. W dniu 19.12.2012r. odwołujący złożył sprzeciw od w/w orzeczenia do Komisji Lekarskiej ZUS. Po przeprowadzeniu badania oraz analizie dokumentacji medycznej, Komisja Lekarska ZUS II Oddział w W. nr (...), w swoim orzeczeniu z dnia 17.01.2013r. także uznała R. Ł. za zdolnego do pracy.

W związku z powyższym decyzją z dnia 23.01.2013r. odmówiono R. Ł. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ nie spełniony został warunek z art. 57 ust. l pkt 1 cytowanej ustawy z dnia 17.12.1998r.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie R. Ł. od decyzji ZUS z dnia 23.01.2013r. jest zasadne.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.Dz.U.2013.1440) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, która spełnia łącznie następujące przesłanki:

1.  jest niezdolny do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała we wskazanych w ustawie okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. l pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2 ustawy).

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust. 1-3 powoływanej ustawy, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Zgodnie zaś z art. 61 w/w ustawy prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy.

W świetle cytowanych wyżej przepisów zasadniczą kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, od której zależała skuteczność odwołania R. Ł. było ustalenie, czy jest on niezdolny do pracy i w jakim stopniu.

Na tę okoliczność Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu ortopedii, neurologii i kardiologii (k. 7 a.s.).

Biegli sądowi z zakresu: neurologii T. P., ortopedii C. K.i kardiologii D. K.po przeprowadzeniu badania odwołującego w dniu 23.03.2013r., orzekli, że jest on częściowo niezdolny na okres jednego roku – od grudnia 2012r. do grudnia 2013r. U odwołującego się rozpoznano: stan po przebytej hemilaininectomii prawostronnej i usunięciu wypadniętego dysku na poziomie L50S1, wielopoziomową dyskopatię lędźwiową z zespoleni bólowym ograniczeniem ruchomości i cechami rwy kulszowej lewostronnej z zaburzeniami w oddawaniu moczu, zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego z podawanym zespołem bólowym, bez objawów korzeniowych i ubytkowych, utrwalony niedowład nerwu strzałkowego prawego, nadciśnienie tętnicze 3 –stopnia i otyłość. W uzasadnieniu wskazano, że badany skarży się na dolegliwości uniemożliwiające wykonywanie pracy ślusarza i mechanika. Choruje na chorobę zwyrodnieniowo-dyskopatyczną kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowo- krzyżowym od wielu lat. W 2000r. operowano dysk na wysokości L5)S1. Od tego czasu występuje niedowład stopy prawej i refleksje pęcherza, leczony farmakologicznie, szpitalnie i rehabilitacja. Ostatnio zaostrzyły się dolegliwości bólowe z odcinka l/s kręgosłupa, ból promieniuje od nogi lewej, oraz z odcinka szyjnego z promieniowaniem do rąk, a leczenie mało pomaga. Praca ślusarza i mechanika wymaga wymuszonej pozycji ciała, istniejące dolegliwości nasilają się podczas jej wykonywania. Równocześnie istnienie znacznego stopnia niedowładu nerwu strzałkowego prawego utrudnia poruszanie się (chodzenie), co stanowi przyczynek do uznania inwalidztwa. Zaburzenia w oddawaniu moczu istnieją od operacji, a badania urodynamiczne potwierdzają neurogenne zaburzenie. Nietrzymanie moczu podczas schylania się stanowi społeczny problem, utrudnia utrzymanie higieny intymnej, uniemożliwia normalną egzystencję w środowisku. Przedstawione powyżej dolegliwości potwierdzone badaniami przedmiotowymi i badaniami dodatkowymi kwalifikują badanego do częściowej niezdolności do pracy na okres 1-go roku. Biegły kardiolog po dokonaniu badania orzekł, iż badany wymaga intensyfikacji leczenia hipotensyjnego. Układ krążenia wydolny, brak dolegliwości dławicowych (k. 16 a.s.).

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniósł organ rentowy. Domagał się powołania innego zespołu biegłych oraz załączył pismo Przewodniczącego Komisji Lekarskich przy II Oddziale ZUS w W.. Przewodniczący wskazał, że nie zgadza się z opinią biegłych, w szczególności z neurologiem i ortopedą. Podczas badania orzeczniczego badany nie zgłaszał zaburzeń mikcji, nie korzystał z wkładek zabezpieczających bieliznę przed zmoczeniem. Poza tym niedowład nerwu strzałkowego nie utrudnia poruszania, nie korzysta z szyny strzałkowej. Badany jest inwalidą, ale nie jest to tożsame z niezdolnością do pracy ( k. 26 a.s.).

Mając powyższe na uwadze Sąd dopuścił dowód z opinii innych biegłych z zakresu neurologii i ortopedii (k. 27 a.s.).

Po przeprowadzeniu badania w dniu 06.07.2013r. biegli neurolog W. T. i ortopeda G. K. rozpoznali: stan po przebytym zabiegu operacyjnym w 2000r. wypadniętego dysku na wysokości L5-S1, niedowład nerwu strzałkowego prawego, zespół bólowy kręgosłupa szyjnego w przebiegu zmian zwyrodnieniowo dyskopatycznych. Zdaniem lekarzy, schorzenia te nie powodują niezdolności do pracy . W uzasadnieniu biegli wskazali, że z powodu dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowo- krzyżowego w 2000r. odwołujący miał wykonany zabieg usunięcia wypadniętego dysku na wysokości L5-S1. Przed zabiegiem operacyjnym wystąpiło osłabienie siły w zakresie grzbietowego zginania stopy prawej oraz zgłaszane przez odwołującego zaburzenia w oddawaniu moczu (arefleksja wypieracza). Natomiast aktualnie brak objawów korzeniowych, czy nowych objawów ubytkowych ruchowych i czuciowych (k. 45 a.s.).

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniósł R. Ł.wskazując, że pomimo leczenia stan jego zdrowia nie uległ poprawie, wciąż jest pod opieką neurologiczną. Załączył (...)wystawione przez lek. D. G.w dniu 18.09.2013r., z którego wynika, że odwołujący pozostaje pod wieloletnią opieką neurologiczną i neurochirurgiczną. Biegli wydający opinię w dniu 6.07.2013r. rozpoznali tylko zmiany zwyrodnieniowe - dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego – bez opisywanych w MRI kręgosłupa szyjnego protruzji już w dniu 9.03.2007r. na poziomach C3-C7, nie uwzględnili zaburzeń mikcji i nie rozpoznali także nadciśnienia tętniczego 3 stopnia z przerostem m. sercowego w ECHO serca z dn. 17.05.2012r. Załączył też wynik badania rentgenowskiego wykonanego w Samodzielnym Publicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej w P.(k. 49, 51 a.s.).

Mając na uwadze w/w zastrzeżenia i uznając je za istotne, Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłych z zakresu: ortopedii G. K. i neurologii W. T. (k. 53 a.s.).

Biegły ortopeda G. K.i neurolog W. T.w swojej opinii uzupełniającej wskazali, że brak jest podstaw do zmiany wcześniejszego orzeczenia. Nadciśnienia tętniczego nie rozpoznano, ponieważ w komisji nie było w składzie kardiologa. Zaburzenia w oddawaniu moczu ujęto w uzasadnieniu, nie wpływają one na zmianę orzeczenia. Protruzja - w tłumaczeniu znaczy niewielkie uszkodzenie wewnętrznych pierścieni włóknistych. W rozpoznaniu rozpoznano zmiany zwyrodnieniowo- dyskopatyczne, a dyskopatia oznacza wszystkie stany chorobowe dotyczące krążka międzykręgowego w tym też protruzję (k. 60 a.s.).

Sąd uzyskał dokumentację medyczną zSamodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w P. i od lekarza D. G. (k. 82 – 84 a.s.) oraz z urzędu dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu ortopedii, neurologii, kardiologii, okulistyki i medycyny pracy (k. 85 a.s.).

Biegli z zakresu okulistyki B. M., kardiologii K. S., medycyny pracy J. P., neurologii M. B.i ortopedii J. S., po przebadaniu odwołującego się w dniu 28.06.2014r. ustalili, że jest on częściowo niezdolny do pracy na okres od czasu poprzednio wstrzymanych świadczeń na okres 2 lat. Biegli rozpoznali: niedowład wiotki stopy prawej w przebiegu choroby zwyrodnieniowo- dyskopatycznej 1-s, przewlekły zespól bólowy kręgosłupa 1-s, stan po operacji dyskopatii L5/S1 w 2000r., nadciśnienie tętnicze i zmiany rozcięgna dłoniowego obu rąk bez przykurczy. W uzasadnieniu lekarze wskazali, że na podstawie badania podmiotowego, przedmiotowego oraz po analizie dokumentacji medycznej i akt sprawy, stwierdzają istotny stopień naruszenia sprawności narządu ruchu, w stopniu uzasadniającym zaliczenie opiniowanego do osób częściowo niezdolnych do pracy, na okres podany powyżej. W badaniu przedmiotowym stwierdzono objawy o charakterze korzeniowym, i ubytkowym w obrębie kończyny dolnej prawej. Znaczne bólowe ograniczenie kręgosłupa lędźwiowo- krzyżowego. W badaniu MRI kręgosłupa stwierdzono zmiany o charakterze dyskopatycznym i zwyrodnieniowym. Badany od lat uznawany był przez lekarzy Orzeczników ZUS za częściowo niezdolnego do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Mając na uwadze kwalifikację zawodowe badanego – z analizy dokumentacji ZUS oraz kart informacyjnych biegli sądowi nie stwierdzili poprawy stanu neurologicznego. (k. 94 a.s.)

Zastrzeżenia do w/w opinii wniósł organ rentowy. W piśmie z dnia 24.09.2014r. Przewodniczący Komisji Lekarskich przy II Oddziale ZUS w W. wskazał, że schorzenie Ubezpieczonego ma charakter przewlekły. Trwałym deficytem jest opisywane osłabienie siły stopy prawej skutkujące utykaniem. Nie są opisywane zaniki mięśniowe kończyny niedowładnej - co jest nietypowe przy wieloletnim istnieniu niedowładzie. Na ten fakt zwracano uwagę w przeszłości. Ponadto biegli nie dokonali analizy wywiadu zawodowego - odnieśli się do ostatniego zatrudnienia - przed wielu lat - natomiast konieczne jest odniesienie się do możliwości zatrudnienia na poziomie posiadanych kwalifikacji przy istniejących ograniczeniach - osoba z wykształceniem zawodowym - ślusarz - może być zatrudniona na różnych stanowiskach, z różnym obciążeniem wysiłkiem. Okresowe zaostrzenia dolegliwości - jak opisywane cechy zespołu bólowego korzeniowego - w trakcie badania są wskazaniem do leczenia w ramach zwolnień lekarskich. W dokumentacji nie ma potwierdzenia intensywnego leczenia w ostatnich latach - ostatnia hospitalizacja w 2012r. Wniósł o powołanie innych biegłych sądowych (k. 113 -114 a.s.).

W niniejszej sprawie Sąd czterokrotnie dopuszczał dowód z opinii biegłych sądowych.

W pierwszej opinii neurolog T. P., ortopeda C. K. i kardiolog D. K. po przeprowadzeniu badania odwołującego w dniu 23.03.2013r., orzekli, że jest on częściowo niezdol­ny na okres jednego roku – od grudnia 2012r. do grudnia 2013r.

W drugiej opinii po przeprowadzeniu badania w dniu 06.07.2013r. biegli neurolog W. T. i ortopeda G. K. uznali, że odwołujący się jest zdolny do pracy, w opinii uzupełniającej nie zmienili swoich ustaleń, jednakże wskazali, że w komisji zabrakło w składzie kardiologa.

W trzeciej opinii, w której wydawaniu wzięli udział biegli sądowi z zakresu okulistyki B. M., kardiologii K. S., medycyny pracy J. P., neurologii M. B. i ortopedii J. S., wskazano, że R. Ł. jest częściowo niezdolny do pracy na okres od czasu poprzednio wstrzymanych świadczeń na okres 2 lat.

Powyższe wskazuje, że kwestia oceny stanu zdrowia odwołującego się nie była jednoznaczna. Wszystkie opinie zostały wydane w oparciu o wywiad, badania przedmiotowe i dane z akt sprawy, a odwołujący się był badany przez lekarzy w dniach 23.03.2013r., 06.07.2013r. i 28.06.2014r.

W ocenie Sądu zarówno rozpoznanie, jak i wnioski ostatniej opinii sporządzonej przez biegłych sądowych z zakresu: okulistyki B. M., kardiologii K. S., medycyny pracy J. P., neurologii M. B. i ortopedii J. S., mogą stanowić podstawę rozstrzygnięcia w sprawie.

ZUS w toku postępowania wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnych biegłych. Wniosek ten został oddalony na podstawie art. 217 § 3 k.p.c. (postanowienie z dnia 22.10.2014r., adnotacja 00:00:32, k. 124 a.s.). Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem judykatury Sąd nie musi na wniosek strony dopuścić dowodu z dodatkowej opinii biegłych, jeśli uzna, że ekspertyzy, którymi dysponuje, są wystarczające do wyjaśnienia stanu zdrowia (podobnie: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.01.2012r. I UK 195/11). Wskazać też należy, że zarówno doktryna jak i orzecznictwo stoją na stanowisku, że potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii (wyrok SN z 4.08.1999 r, I PKN 20/99, OSNAPiUS 2000, nr 15, poz. 479).

Zdaniem Sądu ostatnia opinia (k. 94 a.s.) może stanowić podstawę do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Została one wydana przez biegłych lekarzy o wszystkich specjalnościach odpowiednich do ujawnionych u odwołującego jednostek chorobowych. Biegli dokonali analizy zebranej w sprawie dokumentacji medycznej, w tym uzyskanej ze szpitala, przeprowadzili wywiad oraz badania odwołującego. Zarówno rozpoznanie, jak i wnioski, jakie znajdują się w opinii są rzeczowe, spójne i logiczne, dlatego zasługują na uwzględnienie. Biegli odnieśli się do wszystkich schorzeń, w tym kardiologicznych, określili stopień ich nasilenia i wpływ na zdolność do pracy.

Podkreślić należy, że sam fakt występowania schorzeń nie może stanowić podstawy do uznania niezdolności do pracy, lecz istotny jest poziom nasilenia choroby, a poziom ten, zdaniem biegłych, u odwołującego nie sięga poziomu całkowitej niezdolności do pracy – lecz częściowej.

Zwrócić należy uwagę, że R. Ł. ma zawodowe wykształcenie, w przeszłości wykonywał prace ślusarza – spawacza. Prace w w/w zawodach wymagają sprawności fizycznej, zmiany położenia ciała, przebywania w wymuszonych pozycjach, sprawności obu rąk, dłuższego stania, chodzenia, schylania się, podnoszenia, noszenia ciężarów, rytmu zmianowego. Powyższe wskazuje, że odwołujący się w znacznym stopniu utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Jak słusznie podniósł ZUS, osoba z wykształceniem zawodowym ślusarz – może być zatrudniona na różnych stanowiskach, z różnym obciążeniem wysiłkowym. Istnieje zatem szereg prac, do których badany jest zdolny i na ogólnym rynku pracy może podjąć zatrudnienie. Wprawdzie organ rentowy twierdził, że odwołujący się jest zdolny do pracy, i nie zgadzał się z opinią biegłych, stwierdzających częściową okresową niezdolność do pracy, jednak podnoszone przez niego argumenty nie stanowiły zdaniem Sądu wystarczającego uzasadnienia do pominięcia tej opinii i powoływania kolejnego zespołu biegłych sądowych.

Sąd uznał, że odwołujący od 01.01.2013r. do 31.12.2014r. jest częściowo niezdolny do pracy i na ten okres przyznał mu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Sąd miał tu na uwadze fakt, iż R. Ł. posiadał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do dnia 31.12.2012r., a biegli C. K., D. K. i T. P. oraz B. M., K. S., J. P., M. B. i J. S. jako okres częściowej niezdolności do pracy wskazywali okres od daty ustania poprzedniego prawa do świadczenia. Nadto schorzenia dowołującego są tego rodzaju, iż jest możliwe zmniejszenie dolegliwości bólowych kręgosłupa a leczenie kardiologiczne także może przynieść poprawę. W razie zaś pogorszenia, odwołujący może starać się o uzyskanie stosownego świadczenia.

Z tych względów Sąd w punkcie 1 wyroku, w oparciu o art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 23.01.2013r. i przyznał R. Ł. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 01.01.2013r. do 31.12.2014r.

W pkt 2 wyroku Sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

Przepis art. 118 ust. 1a stanowi zaś, że w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie niezdolności do pracy R. Ł., jego stopnia i okresu trwania. Dopiero postępowanie sądowe, powołanie kilku zespołów biegłych lekarzy pozwoliło na ustalenie stanu zdrowia badanego. Wskazać też należy, że różne zespoły biegłych w różny sposób oceniły stan zdrowia, nie był on bowiem jednoznaczny. W tej sytuacji ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie niezdolności do pracy badanego w toku postępowania przed tym organem.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.