Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Ostrołęce

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Grażyna Załęska-Bartkowiak
Protokolant:	sekretarz sądowy Emilia Kowalczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 maja 2014 r. w O.

sprawy z odwołania J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 10.09.2013r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10.09.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił J. K. prawa do emerytury.

J. K. wniósł odwołanie od tej decyzji. Stwierdził, że pracował w szczególnych warunkach przez 15 lat i dlatego spełnia warunki do przyznania mu prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że J. K. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art.184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 28.08.2013r. J. K. złożył w Oddziale ZUS wniosek o emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Po rozpoznaniu tego wniosku ZUS uznał, że J. K. osiągnął wymagany wiek emerytalny 60 lat, na dzień 01.01.1999r. legitymuje się on łącznym stażem pracy wynoszącym łącznie 26 lat i 4 miesiące, lecz nie przepracował 15 lat w szczególnych warunkach.

Organ rentowy nie zaliczył odwołującemu żadnego okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

J. K. urodził się dnia (...)zatem podstawą ubiegania się przez niego o prawo do emerytury jest art.184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) w zw. z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 31.12.1948r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W przedmiotowej sprawie spór sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy odwołujący zgromadził 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący sprecyzował, że jego zdaniem wykonywał pracę w szczególnych warunkach w następujących okresach:

1)  07.08.1972r.-31.07.1979r. w (...) w M. M..;

2)  01.08.1979r.-06.08.1984r. w OSM w O.;

3)  05.09.1984r.-30.06.1987r. w Usługowo- (...) w O.;

4)  02.07.1987r.-31.10.1998r. w Zakładach (...) w O..

W Państwowym Ośrodku (...) w M. M.. J. K. zatrudniony był od dnia 07.08.1972r. do dnia 31.07.1979r. Ze świadectwa pracy wynika, że pracował na stanowisku tokarza, a ostatnim stanowiskiem był ślusarz (k.26 akt kapitałowych).

Pełnomocnik odwołującego w piśmie z dnia 27.12.2013r. wskazał, że w tym okresie odwołujący wykonywał pracę zaliczoną do wykazu A, działu XIV, poz.25 w/w rozporządzenia, gdyż były to prace budowlano-remontowe w oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie (k.29 a.s.).

Sąd dokonał analizy materiału dowodowego na okoliczność charakteru pracy odwołującego w tym okresie.

Z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych (przy piśmie k.50 a.s.) wynika, że J. K. złożył wniosek o przyjęcie go na stanowisko tokarza. Zatrudniono go, przy czym początkowo od dnia 07.08.1972r. do dnia 07.10.1972r. na staż. W okresie od dnia 25.10.1972r. do dnia 17.10.1974r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Następnie powrócił do pracy w (...) i nadal pracował na tym samym stanowisku. Z dokumentów nie wynika, od kiedy przeniesiono odwołującego na stanowisko ślusarza. Jedynie w piśmie z dnia 09.08.1979r. oraz w świadectwie pracy pojawia się informacja, że był ślusarzem.

Z zeznań świadków S. B. (k.62v) i G. C. (k.63) i J. R. (k.63) wynika, że odwołujący pracował na produkcji. Zadaniem grupy, w której pracował odwołujący, było wykonanie form do stropodachów. Forma robiona była z blach i ceowników. Wobec powyższego trzeba było pociąć blachy na odpowiedni wymiar, złożyć je i zespawać. W grupie pracownicy nie specjalizowali się w wykonywaniu poszczególnych czynności, tylko każdy wykonywał wszystkie czynności. Z zeznań świadków wynika, że także odwołujący wykonywał przy tej formie wszystkie czynności. Odwołujący wykonywał w związku z tym zarówno prace ślusarskie jak i spawalnicze.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków. Są to osoby, które pracowały w (...) w M. M.. w tym samym okresie. Znały zatem specyfikę pracy odwołującego.

Sąd uznał, że praca odwołującego w tym okresie nie była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach. Brak jest podstaw do zakwalifikowania tej pracy zgodnie z sugestią pełnomocnika odwołującego, czyli do wykazu A, działu XIV, poz.25 w/w rozporządzenia. Odwołujący nie wykonywał bowiem prac budowlano-remontowych w oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Na wydziale, w którym pracował odwołujący, nie były jako podstawowe wykonywane prace zaliczone do prac w szczególnych warunkach, a nadto wydział ten nie był w ruchu.

Sąd niezależnie od wskazania pełnomocnika odwołującego – rozważał, czy są podstawy do zaliczenia pracy odwołującego z wykazu A, działu XIV, poz.12 w/w rozporządzenia tj. czy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym. Odwołujący bowiem w swoich zeznaniach wskazywał, że jego prace polegały także na heftowaniu, czyli punktowym spawaniu oraz spawaniu i cięciu gazowym. Przy czym wskazał również, że pracował w pewnym okresie jako tokarz.

Sąd uznał, że brak jest podstaw do zakwalifikowania pracy odwołującego z wykazu A, działu XIV, poz.12 w/w rozporządzenia. Zgodnie z §2 ust.1 w/w rozporządzenia – okresami uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Taką wykładnię potwierdził także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 06.06.2013r. (II UK 358/12), stwierdzając, że niezbędne jest udowodnienie, że praca wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Tymczasem odwołujący nie wykonywał spawania czy cięcia gazowego w pełnym wymiarze czasu pracy i stale. Były to jedynie jedne z wielu rodzajów prac, które wykonywał przy produkcji form. Poza tymi pracami wykonywał bowiem prace ślusarskie, które nie mogą być zaliczone do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Także okoliczność, że odwołujący wykonywał pracę w bezpośrednim sąsiedztwie prac spawalniczych, nie czyni jego pracy pracą wykonywaną w szczególnych warunkach. W tej kwestii wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29.01.2008r. (I UK 192/07), stwierdzając, że wykonywanie pracy przez pracowników zatrudnionych w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych nie mieści się w określeniu „prace przy spawaniu” wymienionym w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) i nie uprawnia do uzyskania emerytury.

Wobec powyższego brak jest podstaw do zaliczenia tego okresu do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Kolejnym okresem wykazywanym przez J. K. jako praca wykonywana w szczególnych warunkach było zatrudnienie w (...) Spółdzielni (...) w O. w okresie od dnia 01.08.1979r. do dnia 06.08.1984r.

Pełnomocnik odwołującego w piśmie z dnia 27.12.2013r. wskazał, że także w tym okresie odwołujący wykonywał pracę zaliczoną do wykazu A, działu XIV, poz.25 w/w rozporządzenia, gdyż były to prace budowlano-remontowe w oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie (k.29 a.s.).

Sąd dokonał analizy materiału dowodowego na okoliczność charakteru pracy odwołującego w tym okresie.

Z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych (przy piśmie k.11 a.s.) wynika, że J. K.zawarł umowę o pracę od dnia 01.08.1979r., a jego stanowisko pracy określono jako „ślusarz” (k.11 a.o.). W angażach znajdujących się w aktach osobowych wynika, że określano go zamiennie jako „ślusarza”, „tokarza”, „ślusarza-mechanika”, „aparatowego obróbki surowca”. Z opinii sporządzonej dnia 10.08.1984r. wynika, że od dnia 01.08.1979r. do dnia 06.08.1984r. J. K.pracował na stanowisku tokarza w Oddziale Remontowo- Budowlanym (k.36 a.o.). W świadectwie pracy wpisano, że pracował przez cały okres na stanowisku tokarza.

Z zeznań świadków J. C. (k.62v), H. D. (k.63), J. G. (k.71) oraz z zeznań odwołującego wynika, że J. K. jeździł po zlewniach mleka i wykonywał wszelkie remonty instalacji i prace budowlane. Odwołujący zasadniczo wykonywał prace ślusarskie przy zakładaniu instalacji, ale także wykonywał takie prace jak: wiercenie studni, wykonywanie podłączeń instalacji wody i kanalizacji, wykonywał konstrukcje wiat, wylewkę posadzki. Były także wykonywane prace spawalnicze, ale jedynie H. D. zeznał, że odwołujący w razie takiej potrzeby wykonywał prace spawalnicze. Następnie J. K. przeniósł się na stanowisko tokarza i toczył wszystkie elementy i tryby do urządzeń w Mleczarni oraz elementy do samochodów np. bębny.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków. Są to osoby, które pracowały w OSM w O. w tym samym okresie. Świadek J. G. był brygadzistą odwołującego. Pozostali świadkowie pracowali w tej samej grupie, co odwołujący. Świadkowie znali zatem specyfikę pracy odwołującego.

Sąd uznał, że praca odwołującego w tym okresie nie była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach. Brak jest podstaw do zakwalifikowania tej pracy zgodnie z sugestią pełnomocnika odwołującego, czyli do wykazu A, działu XIV, poz.25 w/w rozporządzenia. Odwołujący nie wykonywał bowiem prac budowlano-remontowych w oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Na wydziale, w którym pracował odwołujący, nie były jako podstawowe wykonywane prace zaliczone do prac w szczególnych warunkach, a nadto wydział ten nie był w ruchu.

Sąd niezależnie od wskazania pełnomocnika odwołującego – rozważał, czy są podstawy do zaliczenia pracy odwołującego z wykazu A, działu XIV, poz.12 w/w rozporządzenia tj. czy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym. Odwołujący bowiem w swoich zeznaniach wskazywał, że pracował razem ze spawaczami i miał przydział mleka z tego tytułu.

Sąd uznał, że brak jest podstaw do zaliczenia pracy odwołującego jako pracy z wykazu A, działu XIV, poz.12 w/w rozporządzenia. Odwołujący nie wykonywał bowiem pracy spawacza w pełnym wymiarze czasu pracy i stale, a okoliczność, że pracował niekiedy w sąsiedztwie spawaczy – nie daje podstaw do uznania, że także jego praca ślusarza była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach, do czego Sąd odnosił się przy pracy odwołującego w (...) w M. M.. Natomiast odnosząc się do faktu, iż praca odwołującego była traktowana jako praca wykonywana w szkodliwych warunkach, w związku z czym otrzymywał posiłki regeneracyjne – należy stwierdzić, że praca w warunkach szkodliwych nie jest tożsama z pracą w szczególnych warunkach. Pracami w szczególnych warunkach nie są bowiem wszelkie prace wykonywane w narażeniu na kontakt z niekorzystnymi dla zdrowia pracownika czynnikami, lecz jedynie takie, które zostały rodzajowo wymienione w ww. rozporządzeniu (tak Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 23.07.2013r. III AUa 156/13).

Wobec powyższego brak jest podstaw do zaliczenia tego okresu do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Kolejnym okresem wykazywanym przez J. K. jako praca wykonywana w szczególnych warunkach było zatrudnienie w Usługowo- (...) w O. w okresie od dnia 05.09.1984r. do dnia 30.06.1987r.

W piśmie z dnia 27.12.2013r. (k.29) pełnomocnik odwołującego nie odniósł się do tego okresu i nie wskazał, z jakiego tytułu uznaje, iż jest to praca wykonywana w szczególnych warunkach.

Z zeznań odwołującego oraz z zeznań świadka J. G. (k.71) wynika, że J. K. pracował jako wykrawacz kratek. Jego praca polegała na tym, że ustawiał maszynę do cięcia pasków z kartonów.

Sąd nie znalazł żadnych podstaw do zakwalifikowania tej pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach.

Ostatnim zatrudnieniem, o którego zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach ubiegał się J. K., było zatrudnienie w Zakładach (...) w O. od dnia 02.07.1987r. do dnia 31.10.1998r. Przy czym zatrudnienie to zostało podzielone na dwa okresy: od dnia 02.07.1987r. do dnia 31.03.1998r. i od dnia 01.04.1998r. do dnia 31.10.1998r. Podział ten wynikał z treści świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach (k.17 a.e.). Pracodawca zakwalifikował bowiem pierwszy okres jako pracę ślusarza remontowego wózków akumulatorowych – bieżącą konserwację urządzeń na oddziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace w warunkach szczególnych, czyli pracę z wykazu A, działu XIV, poz.25 w/w rozporządzenia. Natomiast drugi okres pracodawca zakwalifikował jako pracę montera urządzeń i pojazdów transportowych – praca w akumulatorowni jako monter mechanik, czyli pracę z wykazu A, działu XIV, poz.13 w/w rozporządzenia.

Pełnomocnik odwołującego zakwalifikował pracę odwołującego z tych okresów analogicznie jak pracodawca (k.29 a.s.).

Z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych (przy piśmie k.12) wynika, że w umowie o pracę stanowisko odwołującego określono jako „ślusarz w Oddziale Transportu Wewnętrznego”, w angażu z 1989r. określono go jako „ślusarza remontowego”, od dnia 01.04.1998r. powierzono odwołującemu obowiązki montera pojazdów i urządzeń transportowych, a od dnia 01.11.1998r. został przeniesiony do Oddziału Remontowo- Budowlanego.

Tymczasem z zeznań świadków S. C. (1) (k.35v), W. K. (k.35v), J. Z. (k.35v) oraz z zeznań odwołującego wynika, że J. K. przez cały okres zatrudnienia w Zakładach (...) wykonywał taką samą pracę, a mianowicie wykonywał wszystkie niezbędne prace przy wózkach akumulatorowych i spalinowych. Zmieniało się jedynie nazewnictwo jego stanowiska pracy. Odwołujący wykonywał wszelkie naprawy, prace zmierzające do utrzymania ich w ruchu, ładował wózki akumulatorowe. Było około 25 wózków elektrycznych i około 6 wózków spalinowych.

Z zeznań świadków S. C. (1) i W. K. wynikało, że pomimo, iż pracowali na takim samym stanowisku, co odwołujący, otrzymali emeryturę w oparciu o art.184 w/w ustawy, gdyż ZUS zaliczył im tę pracę do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Wobec powyższego – Sąd dopuścił dowód ze świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionych dla świadków, aby ustalić, dlaczego ZUS zajął w przypadku odwołującego odmienne stanowisko i nie zaliczył mu tego okresu do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

S. C. (1) złożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, z którego wynika, ze w Zakładach (...) w O. pracował w akumulatorowniach i jest to praca zaliczona do wykazu A, działu XIV, poz.13 w/w rozporządzenia (k.53 akt emerytalnych S. C.). Natomiast ze świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach złożonego przez W. K. wynika, że jego praca była zaliczona do wykazu A, działu II i była to praca przy przesyłaniu energii elektrycznej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń (k.21 akt emerytalnych W. K.).

Jak zatem wynika z analizy świadectw wykonywania w szczególnych warunkach wystawionych J. K., S. C. (1) i W. K. – pomimo że wykonywali oni tę samą pracę, pracodawca wystawił im świadectwa różnej treści, przy czym treść tych świadectw nie odpowiada rzeczywistej pracy wykonywanej przez w/w osoby. Brak jest podstaw prawnych do zakwalifikowania pracy W. K. do prac wykonywanych w energetyce przy przesyłaniu energii elektrycznej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń. Brak jest także podstaw do zakwalifikowania pracy S. C. (1) jako pracy w akumulatorowni, albowiem ładowanie akumulatorów było jedynie jedną z wielu prac, które świadek wykonywał przy wózkach.

Rolą Sądu w niniejszej sprawie nie jest oczywiście weryfikowanie uprawnień emerytalnych świadków, ale konieczne było dokonanie oceny ich świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach, aby ustalić, dlaczego Sąd nie znalazł podstaw do zaliczenia J. K. tego okresu, skoro ZUS zaliczył świadkom taką samą pracę. W ocenie Sądu świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach zostały wystawione nierzetelnie, nie opisują one bowiem rzeczywistych prac wykonywanych przez świadków, a ich treść została dostosowana do treści rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.

Dla przedmiotowej sprawy oznacza to, że okoliczność, iż okres takiej samej pracy wykonywanej przez świadków został im zaliczony przez ZUS – pozostaje bez znaczenia dla oceny pracy odwołującego. ZUS zaliczył bowiem świadkom ten okres jedynie z uwagi na fakt, że został wprowadzony w błąd co do rodzaju wykonywanej przez świadków pracy.

W przekonaniu Sądu brak jest podstaw do zaliczenia odwołującemu tej pracy.

Podkreślić w tym miejscu należy, że w wykazie A, dziale XIV, poz. 13 w /w rozporządzeniu wymagane jest, aby dana praca w pełnym wymiarze czasu pracy i stale była świadczona w akumulatorowniach, a nadto należy zwrócić uwagę, że nie są tam ujęte wszystkie prace w akumulatorowniach, lecz jedynie ściśle wymienione, a mianowicie: opróżnianie, oczyszczanie i wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych. Z zeznań świadków oraz samego odwołującego wynika jednoznacznie, że odwołujący nie pracował pełnym wymiarze czasu pracy przy tych czynnościach. Z ich zeznań jednoznacznie wynika, że odwołujący przy wózkach wykonywał wszelkie prace remontowo-konserwacyjne. Nadto zajmował się nie tylko wózkami akumulatorowymi, ale również wózkami spalinowymi. Ładowanie akumulatorów wózków akumulatorowych stanowiła jedynie część jego obowiązków służbowych. Tymczasem w myśl §2 ust.1 w/w rozporządzenia - okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Zatem okoliczność, że odwołujący nie pracował w pełnym wymiarze czasu pracy przy opróżnianiu, oczyszczaniu i wymianie stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych powoduje, że praca ta nie uprawniała go do nabycia prawa do emerytury w wieku 60 lat.

Praca ta nie może być także zakwalifikowana jako bieżąca konserwacja urządzeń na oddziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace w warunkach szczególnych, czyli pracę z wykazu A, działu XIV, poz.25 w/w rozporządzenia. Odwołujący pracował wówczas na Oddziale Transportu Wewnętrznego. Do jego obowiązków należało utrzymanie w ruchu wózków akumulatorach i spalinowych. Nie był to zatem oddział, w których jako podstawowe wykonywane są prace w warunkach szczególnych.

Sąd oddalił wniosek odwołującego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bhp celem ustalenia, czy praca J. K. w spornych okresach była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach. Potrzeba dopuszczenia dowodu z opinii biegłego powstaje jedynie w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. W przedmiotowej sprawie taka potrzeba nie zachodziła, albowiem materiał dowodowy zgromadzony w sprawie był wystarczający do dokonania oceny charakteru pracy odwołującego na poszczególnych stanowiskach. Wobec powyższego Sąd oddalił ten wniosek na mocy art.217§3 kpc, uznając, że sporne okoliczności zostały dostatecznie wyjaśnione.

Mając to na uwadze, Sąd oddalił odwołanie na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc .