Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Ostrołęce

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Teresa Suchcicka
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Małgorzata Laskowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 maja 2014 r. w O.

sprawy z odwołania W. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania W. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 18 listopada 2013r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje W. A. prawo do emerytury od 1 listopada 2013r;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. na rzecz W. A. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

UZASADNIENIE

W. A. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.z dnia 18.11.2013r., znak: (...), odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury. Ostatecznie domagał się zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w M.od 15.07.1975r. do 30.09.1987r. na stanowisku kierowcy ciągnika. W uzasadnieniu wskazał, że przyczyną odmowy przyznania prawa do emerytury było nieprawidłowo wystawione świadectwo pracy. Wniósł o przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność ustalenia wykonywanej przez niego pracy w szczególnych warunkach, zmiany zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do emerytury, ewentualnie o uchylenie w/w decyzji i przekazanie sprawy ZUS do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że na dzień 01.01.1999r. W. A. nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach, tylko 7 lat, 3 miesięcy i 11 dni, gdyż okres od 15.07.1975r. do 30.09.1987r. nie został uwzględniony. Świadectwo pracy w szczególnych warunkach za ten okres nie zostało bowiem wystawione przez pracodawcę – Spółdzielnię Kółek Rolniczych w M., tylko przez archiwum. Wobec powyższego zaskarżoną decyzją z dnia 18.11.2013r. odmówiono mu przyznania prawa do emerytury.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 07.11.2013r. W. A. złożył w ZUS wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury, na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. (k. 1 a.e. nr (...))

Po rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy uznał za udowodniony na dzień 01.01.1999r. ogólny okres pracy wynoszący 26 lat, 9 miesięcy i 13 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 26 lat, 5 miesięcy i 20 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące i 23 dni okresów nieskładkowych. Do stażu pracy w szczególnych warunkach emerytalny uwzględnił odwołującemu 7 lat, 3 miesiące i 11 dni, tj. zatrudnienie w Zakładach (...) S.A. w O. w okresach: 08.10.1987r. – 29.11.1987r., 01.12.1987r. – 18.12.1987r., 20.12.1987r.. -28.12.1987r., 30.12.1987r., 01.01.1988r. – 18.09.1988r., 09.10.1988r. – 30.04.1995r. (k. 10 a.e. nr (...)).

Z akt emerytalnych nr (...)wynika, że W. A.nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego (k. 1 a.e. nr (...)).

W. A. wykonywał pracę warunkach szczególnych na stanowisku kierowcy ciągnika w Spółdzielni Kółek Rolniczych w M. od 15.07.1975r. do 30.09.1987r. w wymiarze 12 lat, 2 miesięcy i 17 dni.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: niesporne twierdzenia odwołującego się, odpowiedź na odwołanie (k. 11 -12), zeznania świadków: K. B.(rozprawa z dnia 11.04.2014r., adnotacja 00:07:58), W. Z.(rozprawa z dnia 11.04.2014r., adnotacja 00:12:28), akt sprawy W. Z., sygn. III U 1699/10, akt emerytalnych K. B.nr (...)), oraz dokumentację zawartą w aktach emerytalnych nr (...) i aktach osobowych W. A.z Gminnej Spółdzielni (...)w M., m.in. świadectwa pracy z dnia 30.09.1987r. i świadectwa wykonywania pracy w szczególnych z dnia 18.03.2003r., zeznań W. A.w charakterze strony (rozprawa z dnia 30.05.2014r., adnotacja 00:00:39, k. 39 a.s.).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W. A. (ur. (...)) w dniu 07.11.2013r. złożył do O/ZUS w P. wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury, a decyzją z dnia 18.11.2013r. organ emerytalny odmówił mu prawa do tego świadczenia.

Zgodnie z art. 24 ust. lb pkt 15 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wiek emerytalny ubezpieczonych urodzonych po dniu 01.07.1952r. do dnia 30.09.1952r. wynosi co najmniej 66 lat i 7 miesięcy.

Natomiast na podstawie art. 184 ww. ustawy w związku z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura, jeżeli ubezpieczony spełnił łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

2. nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

3. w dniu wejścia w życie przepisów cytowanej ustawy emerytalnej, tj. 01.01.1999r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 dla mężczyzn, w tym: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywany stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy, wynoszący co najmniej 15 lat.

Według przepisu §2 ust. l w/w Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Zgodnie natomiast z §2 ust. 2 w/w Rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy w wystawionym według określonego w przepisach wzoru świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy.

Zdaniem Sądu w świetle powyższych przepisów W. A. spełnia przesłanki do uzyskania prawa do emerytury, gdyż osiągnął wymagany wiek, nie przystąpił do OFE oraz udokumentował wymagany ogólny staż pracy oraz wymagany okres pracy w szczególnych warunkach.

Jak wnika z akt emerytalnych przy ustalaniu prawa do emerytury odwołującego się ZUS uwzględnił mu okres pracy w szczególnych warunkach jedynie w wymiarze 7 lat, 3 miesiące i 11 dni, zamiast 15 lat.

W toku postępowania przez organem emerytalnym W. A. złożył kserokopię świadectwa pracy wystawionego w dniu 30.09.1987r. przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych (...) w M., z którego wynika, że w okresie od 15.07.1975r. do 30.09.1987r. zatrudniony był na stanowisku traktorzysty. (akta dot. kap. pocz.) Natomiast ze świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionego w dniu 18.03.2003r. przez przechowawcę akt - Gminną Spółdzielnię (...) w M. wynika, że w w/w okresie odwołujący się stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy ciągnika określone ściśle według wykazu, działu i pozycji Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.07.1983r. na stanowisku traktorzysta wymienionym w wykazie A dziale VIII poz. 3. (k. 4 a.e. nr (...))

ZUS zakwestionował świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione przez GS (...) (vide: decyzja z dnia 18.11.2013r., k. 11 a.e.), a Sąd uznał, że zarzuty organu rentowego są zasadne. Jak bowiem wskazano wyżej, świadectwo to nie zostało wystawione przez pracodawcę, a przez przechowawcę akt osobowych, co nie jest zgodne z §2 ust. 2 w/w Rozporządzenia z 07.02.1983r.

W ocenie Sądu w toku postępowania dowodowego W. A. wykazał, że w okresie od 15.07.1975r. do 30.09.1987r. w (...) w M. wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Okoliczność ta znajduje potwierdzenie zarówno w przedstawionych za te okresy świadectwach pracy, jak i w zeznaniach świadków.

Sąd Okręgowy uzyskał akta osobowe W. A. od przechowawcy – Gminnej Spółdzielni (...) w M.. Wynika z nich, że odwołujący się w dniu 15.07.1975r. został zatrudniony przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych (...) w M. najpierw na okres próbny, a następnie na stałe, jako traktorzysta. Stanowiska pracy wskazywane w aktach pracowniczych to traktorzysta i kierowca ciągnika. W aktach osobowych znajdują się też oryginały w/w świadectw pracy z dnia 30.09.1987r. i 18.03.2003r., brak natomiast świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionego przez pracodawcę.

Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia, czy w okresie od 15.07.1975r. do 30.09.1987r. odwołujący się wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Z w/w akt osobowych odwołującego się, w tym z zakwestionowanego przez ZUS świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach jednoznacznie wynika, że w okresie tym odwołujący się cały czas wykonywał pracę traktorzysty, a świadkowie K. B. i W. Z. potwierdzili, że praca ta wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Świadek K. B. zeznał, że z odwołującym pracowali w (...) w M., świadek od 1973r. do końca lipca 1992r. jako traktorzysta. Odwołujący przyjęty został ze 2 lata po świadku i pracował do 1985r. jako traktorzysta. W zakładzie było ok. 20 traktorzystów. Świadczyli usługi dla rolnictwa. Robili orkę, opryski, bronowanie, sianokosy, kopanie ziemniaków, żniwa, pracy od wiosny do jesieni było dużo. Zimą pracowali w transporcie, wozili materiały budowlane traktorami, doczepiali piaskarki na rozrzutniku do nawozów, rozsypywali sól i piasek. Odwołujący pracował w pełnym wymiarze i w nadgodzinach u rolników. Świadek zeznał, że otrzymał świadectwo pracy z tego zakładu uznane przez ZUS. (rozprawa z dnia 11.04.2014r., adnotacja 00:07:58)

W aktach emerytalnych K. B. nr (...) znajduje się wystawione przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w (...) w M. świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Wynika z niego, że w okresie 20.03.1973r. – 31.07.1992r. świadek w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy ciągnika. (k. 27 a.e. nr (...))

Świadek W. Z. zeznał, że z odwołującym pracowali razem w (...), świadek w latach 1973r. - 1984r. jako traktorzysta. W. A. rozpoczął pracę później, niż świadek, i pracował dłużej. Odwołujący pracował jako traktorzysta, orał, wywoził obornik, przy żniwach, robił opryski, bronował. Zimą transportował wapno celulozowe z O.. Pracowali dla rejonu dróg, sypali piaskiem drogi. Mieli rozrzutniki do nawozów i rozsypywali nimi żwir i piasek. Świadek W. Z. zeznał, że posiada prawo do emerytury, przyznane mu wyrokiem sądu. (rozprawa z dnia 11.04.2014r., adnotacja 00:12:28)

Z akt sprawy W. Z., sygn. III U 1699/10 wynika, że ZUS nie kwestionował jego zatrudnienia w (...) w M..

Odwołujący się W. A. przesłuchiwany w charakterze strony zeznał, że w (...) w M. pracował w warunkach szczególnych od 15.07.1975r. do 30.09.1987r. jako kierowca ciągnika - traktorzysta. (...) w M. zatrudniał ok. 30 osób. Traktorzystów było może 15, każdy miał przydzielony ciągnik. Praca polegała na orce, opryskach, kopaniu ziemniaków, koszeniu traw. Zimą sypał drogi piachem i solą, podpinał piaskarki. Pracy dla traktorzysty było dużo. Pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, nawet w soboty, a latem po 12-15 godzin. (...) świadczył pracę dla rolników. (rozprawa z dnia 30.05.2014r., adnotacja 00:00:39, k. 39 a.s.)

Zdaniem Sądu zeznania świadków w całości zasługują na wiarę. Są one spójne, logiczne i korelują z dokumentacją zawartą w aktach emerytalnych i pracowniczych. Obaj świadkowie pracowali razem z odwołującym się, doskonale więc orientują się, jakie prace on wykonywał, tym bardziej że byli zatrudnienia na takim samym stanowisku. Fakt, że nie potrafili oni precyzyjnie określić okresu zatrudnienia odwołującego się w (...) w M. nie ma zasadniczego wpływu na ocenę zasadności roszczeń odwołującego się, gdyż sam fakt i okres tego zatrudnienia jest niesporny, sporna natomiast jest kwestia, czy praca ta miała charakter pracy w szczególnych warunkach. W tym zakresie zeznania świadków są jednoznaczne i precyzyjne i niewątpliwie wskazują, że W. A. był zatrudniony w (...) w M. na stanowisku traktorzysty, przy czym pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Z treści wykazu A Działu VIII pkt 3 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, że praca kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych zaliczona została do pracy w szczególnych warunkach.

Tym samym w świetle zgromadzonego materiału dowodowego należało uznać za pracę w szczególnych warunkach zatrudnienie odwołującego się w Spółdzielni Kółek Rolniczych w M. od 15.07.1975r. do 30.09.1987r. – tj. 12 lat, 2 miesięcy i 16 dni.

Zsumowanie tego okresu zatrudnienia z niekwestionowanym przez ZUS okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 7 lat, 3 miesięcy i 11 dni daje podstawę do stwierdzenia, że łączny okres pracy odwołującego się w szczególnych warunkach wynosi ponad 15 lat wymaganych przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. (19 lat, 5 miesięcy i 27 dni).

Bezspornym było, że odwołujący się spełnia pozostałe warunki do ustalenia prawa do emerytury określone w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r., bowiem osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn (w dniu (...)nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, na dzień 01.01.1999r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat. Odwołujący się wykazał także okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wynoszący co najmniej 15 lat.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał, że przysługuje mu prawo do emerytury od dnia 01.11.2013r. - zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS od miesiąca, w którym złożył on wniosek o emeryturę. Wszystkie przesłanki niezbędne do uzyskania prawa do emerytury były bowiem spełnione w dniu złożenia tego wniosku, a wniosek został złożony w dniu 07.11.2013r.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie W. A. zasługuje na uwzględnienie i dlatego też na podstawie art. 47714 §2 k.p.c. dokonał zmiany zaskarżonej decyzji. O powyższym orzeczono w pkt 1 wyroku.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego co do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak (wyrok SN z dnia 28.04.2010r., II UK 330/09, LEX 604220).

W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do emerytury. ZUS nie dysponował bowiem niezbędnymi i wystarczającymi dowodami pozwalającymi na uznanie pracy odwołującego w Spółdzielni Kółek Rolniczych w M. jako pracy w szczególnych warunkach, gdyż świadectwo pracy nie było wystawione przez pracodawcę. Dopiero na etapie postępowania sądowego odwołujący za pomocą zeznań świadków i akt pracowniczych wykazał, że faktycznie pracował na stanowisku kierowcy ciągnika - co pozwoliło na zaliczenie spornego okresu do pracy w szczególnych warunkach. Z tych względów Sąd w punkcie 2 wyroku stwierdził brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Wobec uwzględnienia odwołania Sąd w punkcie 3 orzeczenia zasądził od ZUS na rzecz W. A. koszty zastępstwa procesowego, bowiem był on reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika. Sąd zasądził te koszty w minimalnej wysokości, tj. 60 zł, gdyż czynności pełnomocnika w sprawie sprowadzały się do reprezentowania odwołującego na dwóch rozprawach, cofnięcia wniosku dowodowego, a sprawa nie była szczególnie zawiła – przesłuchano świadków, których zeznania były jednoznaczne i zgodne z uzyskaną dokumentacją pracowniczą. Powyższe orzeczenie wydano na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 j.t.).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

1